Wat kan ik doen voor een veilige en inclusieve werkvloer?
- Stel samen een gedragscode vast.
Een gedragscode geeft aan hoe je als organisatie vindt dat je met elkaar om moet gaan. Het werkt beter als deze gedragsregels samen met de organisatie wordt opgesteld en vastgesteld. Je kunt daarbij de gedragscode voor de muzieksector gebruiken of aanpassen voor je eigen organisatie: ’Een veilige muzieksector maken we samen’.Als de gedragscode eenmaal staat, is het zaak dat iedereen zich van deze regels bewust is. Zorg dat al je medewerkers, maar ook ZZP’ers, artiesten en vrijwilligers, de code kunnen vinden, kennen en onderschrijven als onderdeel van een contract. Bespreek het ook regelmatig met iedereen die rond je organisatie werkt, bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken.
- Voer pro-actief beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen.
Draag uit dat grensoverschrijdend gedrag absoluut ongewenst is en waarom je dit belangrijk vindt. Leg beleid en maatregelen helder vast. Zorg voor voldoende budget, menskracht en middelen om dit beleid ook echt uit te voeren, zodat het meer wordt dan een papieren werkelijkheid. Lees hier de handreiking ‘Aanpak ongewenst gedrag op de werkvloer’ voor meer tips van de SER. - Geef het goede voorbeeld.
Als leidinggevenden zich schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag, doet dit de geloofwaardigheid van de gedragscodes en het beleid geen goed. Werknemers zullen zich hier dan ook minder snel aan committeren. - Investeer in een inclusieve werkcultuur
Check hoe de werkcultuur binnen jouw organisatie wordt ervaren, bijvoorbeeld door hier in een medewerkerstevredenheidsonderzoek naar te vragen. Als blijkt dat de cultuur niet als veilig wordt ervaren, dan is het zaak om actie te ondernemen. Betrek hiervoor eventueel een externe deskundige. - Creëer een veilig klimaat waarin mensen zich durven uit te spreken.
Maak grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar. Verlaag de drempels die mensen voelen om zich uit te spreken. Zorg voor een onafhankelijke en deskundige vertrouwenspersoon, zorg dat de gedragscode zichtbaar is in de werkomgeving, en faciliteer goede voorlichting en trainingen over grensoverschrijdend gedrag. Dit kan preventief werken. - Bereid je voor op meldingen.
Ondanks de maatregelen die je neemt, kan grensoverschrijdend gedrag altijd voorkomen. Zorg ervoor dat mensen hierover meldingen kunnen indienen. Stel hiervoor een klachtenprocedure op en deel deze met de gehele organisatie. Zorg ook voor een onafhankelijke klachtencommissie die deze meldingen onderzoekt. Lees hieronder meer hoe je omgaat met meldingen die binnenkomen.
Er komt een melding binnen. Hoe ga ik hiermee om?
Ondanks de maatregelen die je neemt, kan grensoverschrijdend gedrag altijd voorkomen. Als hierover een melding binnenkomt, is het belangrijk om direct actie te ondernemen. Zet de volgende stappen:
Tips voor dit gesprek
1. Ga in gesprek. Het is vaak een grote stap met de indiener van de melding, die vaak samen gaat met schaamte- en schuldgevoelens. Ga in gesprek, maar besef dat dit moeilijk kan zijn voor degene aan de andere kant van de tafel. Tips voor dit gesprek:
- Kies het juiste moment en de juiste plaats. Zorg dat je de tijd kunt nemen, dat anderen je niet kunnen storen en dat iedereen zich veilig voelt.
- Erken de gevoelens. Luister goed en stel open vragen. Het is belangrijk dat iemand diens hele verhaal bij je kwijt kan.
- Leg de schuld nooit bij het slachtoffer. De verantwoordelijkheid ligt altijd bij degene die grensoverschrijdend gedrag vertoont. Vraag ook niet ‘waarom’ het slachtoffer iets op een bepaalde manier deed.
- Bespreek de volgende stap. Check wat diegene hoopt te bereiken met de melding. Vraag eventueel of een onderlinge oplossing denkbaar is, al dan niet met mediation. Vertel vervolgens wat de stappen zijn die de organisatie gaat zetten.
2. Onderzoek de melding. Het is belangrijk om snel, maar zorgvuldig onderzoek te doen naar een melding. Hoe ga je te werk?
- Stel een onderzoeker aan. Zorg voor een objectieve en onafhankelijke onderzoeker. Die bepaalt wat er nodig is. Onthoud: niets doen is geen optie. Eventueel kunnen er tijdelijke maatregelen worden genomen die gelden tot het onderzoeksresultaat bekend is.
- Wees discreet. Bespreek het onderzoek alleen met de direct betrokkenen en voorkom dat het in de organisatie wordt gedeeld. Dit is in belang van het slachtoffer en van degene die beschuldigd wordt.
- Geef aandacht aan beide kanten. Zowel de melder als de aangeklaagde hebben recht op (juridische) bijstand, deel met hen de opties hiervoor. Ook is hoor en wederhoor essentieel in je onderzoek, zorg voor een objectieve onderzoeker die geen oordeel velt tijdens het lopende onderzoek.
- Documenteer. Leg vast wat er in de gesprekken wordt besproken en laat alle aanwezigen bevestigen dat dit verslag juist is. Zo voorkom je dat hier later een discussie ontstaat.
- Communiceer met de betrokkenen. Geef een terugkoppeling aan de klager en beklaagde over de uitkomsten van het onderzoek. Geef ook aan welke maatregelen je gaat nemen.
3. Voer maatregelen uit. Bepaal naar aanleiding van het onderzoek welke maatregelen nodig zijn. Dit kan gaan om een informeel gesprek met de beschuldigde, maar ook om formele interventies zoals bemiddeling en mediation. In het uiterste geval kan er aangifte gedaan worden.
4. Verleen nazorg. Blijf ook na de afhandeling van het onderzoek in contact met de betrokkenen. Check hoe het gaat met het slachtoffer en controleer of het grensoverschrijdende gedrag ook echt gestopt is.
De situatie kan voor onrust in de organisatie zorgen, hou daar rekening mee. Soms is het nodig om hierover gesprekken te voeren met medewerkers om zo draagvlak te creëren voor de genomen maatregelen.
Mores.online
Kom je er niet uit? Dan kan je altijd contact opnemen met Mores.online. Dit is een onafhankelijk meldpunt speciaal voor onze sector. Ze fungeren als vangnet voor muziekprofessionals die met ongewenste omgangsvormen te maken hebben (gehad) en als adviespunt over sociale veiligheid voor organisaties of omstanders.
Toolkit
Toolkit Zet zelf de toon! Download de toolkit hier. Hier vind je allerlei materialen zoals posters, flyers, de gedragscode en sociale media uitingen met de gedragscode en het campagne statement. Hang de posters backstage op, leg flyers neer in de studio en verspreid de gedragscode in de kleedkamers. Zo verspreiden we de boodschap in de gehele muzieksector en werken we samen aan een veilige en inclusieve werkomgeving.